Τα χαλιά Handtufted / Shaggy παράγονται με μια σύγχρονη τεχνική που εμφανίστηκε το 1967 στην έκθεση μηχανημάτων κλωστοϋφαντουργίας στη Βασιλεία της Ελβετίας, από ένα νεαρό μηχανικό από το Reutlingen της Γερμανίας, σε μια πρωτόλεια κατάσταση. Επίσημα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Διεθνή έκθεση ΙΤΜΑ στο Παρίσι το 1971 & αποτέλεσε σταθμό για την ταπητουργία. Σήμερα, 40 χρόνια μετά, αποτελεί την τρίτη παγκοσμίως σε όγκο παραγωγής τεχνική κατασκευής χαλιών. Με πρώτη εκείνη των μοκετών & δεύτερη των χαλιών μηχανής, κατατάσσεται τρίτη, με τέταρτη & τελευταία εκείνη των παραδοσιακών χειροποίητων χαλιών.
Η τεχνική Handtufted είναι εκείνη που την αγκάλιασαν όλοι οι σύγχρονοι Designers, γιατί τους έδινε την ευκαιρία μιας εύκολης & άμεσης εφαρμογής των προχωρημένων & “extreme” σχεδίων τους στα χαλιά χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο. Η αντίστοιχη εφαρμογή σε ένα χαλί μηχανής, ήθελε πάρα πολύ μεγάλη επένδυση προετοιμασίας, παρότι όμως κατέληγε τελικά σε ένα χαμηλού κόστους προϊόν. Έτσι, επειδή σε κάθε σχεδιαστική επανάσταση, η αποδοχή της ή όχι από τους τελικούς καταναλωτές, εμπεριέχει ένα μεγάλο ρίσκο, οι εφαρμογές & των πιο διάσημων σχεδιαστών ή των αντίστοιχων επώνυμων οίκων “Haute couture” ήταν εξαιρετικά σπάνιες. Σήμερα, όλοι οι μεγάλοι σχεδιαστές ή Διεθνείς οίκοι, όταν σχεδιάζουν χαλιά, τα παράγουν σχεδόν αποκλειστικά με την τεχνική Handtufted. Πέρα από την εύκολη & χωρίς ιδιαίτερο ρίσκο παραγωγή, η τεχνική αυτή δεν αντιμετωπίζει την υποχρεωτική παραγωγή μιας σεβαστής ποσότητας όπως στις βιομηχανίες μοκετών & χαλιών. Από την άλλη, η παραγωγή τους σε χώρες χαμηλού κόστους (Ινδία, Κίνα, Φιλιππίνες, Βιετνάμ) προσφέρει τη δυνατότητα μιας εντελώς προσιτής τιμής πολύ κοντά σε εκείνες των χαλιών μηχανής.
Αυτός ο συνδυασμός υψηλού σχεδιασμού με χαμηλές τιμές, υιοθετήθηκε από το σύνολο σχεδόν των αρχιτεκτόνων & διακοσμητών που προτείνουν τα χαλιά αυτά, γιατί ακριβώς προσφέρουν την προσιτή πολυτέλεια. Άλλωστε, αποτελεί και την τάση των νέων ζευγαριών να αλλάζουν το χαλί, όπως την κουρτίνα, τα υφάσματα για τα έπιπλα, κάθε 5 έως 7 χρόνια, για λόγους προσαρμογής στα εκάστοτε trends, αλλά και για λόγους ψυχολογικής ανανέωσης. Παράλληλα, υπάρχει και η αδιαφορία, κυρίως των νέων ζευγαριών, για επένδυση ή αποταμίευση (όπως συμβαίνει με την αγορά ενός παραδοσιακού αυθεντικού χειροποίητου χαλιού). Έτσι ο συνδυασμός των Designers και του Handtufted χαλιού είναι καταπληκτικός. Δημιουργεί προσιτή πολυτέλεια, υψηλών καλλιτεχνικών απαιτήσεων, σε συνδυασμό με ανώτερο επίπεδο διακόσμησης, ενώ αποπνέει κύρος και ποιότητα όπως κάθε “χειροποίητο” δημιούργημα.
Τα χαλιά Handtufted παράγονται με την ομώνυμη τεχνική. Είναι η τεχνική της βιομηχανίας μοκετών, αλλά αντί των ανάλογων βιομηχανικών εγκαταστάσεων, υπάρχει ένα απλό τελάρο, πάνω στο οποίο καρφώνεται ένας καμβάς με αποτυπωμένο το σχέδιο. Δεν διαφέρει καθόλου από τους καμβάδες κεντήματος με τυπωμένα σχέδια (Royal Paris κ.λ.π.). Το σχέδιο του χαλιού υφαίνεται πάνω στον καμβά με ένα εργαλείο χειρός. Στη συνέχεια, για τη σταθεροποίηση των νημάτων της ύφανσης του χαλιού, απλώνεται στο πίσω μέρος του καμβά ένα γαλάκτωμα από κόλλα ή latex. Είναι η ίδια ακριβώς μέθοδος στη βιομηχανία μοκετών, όπου σε ένα ειδικό μηχάνημα τοποθετείται το ύφασμα ανάποδα & έτσι εκχύεται πάνω στο πίσω μέρος του το γαλάκτωμα, για να περάσει από ένα φούρνο, στην ίδια γραμμή παραγωγής, με υψηλή θερμοκρασία, ώστε να “βουλκανιστεί”, δηλαδή να γίνει ένα με το ύφασμα, εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα των νημάτων της ύφανσης. Ταυτόχρονα, περνάει & μια γιούτα, ή κετσές, ή φιλέ ύφασμα, ώστε το γαλάκτωμα να βρίσκεται σε κατάσταση “σάντουιτς” μεταξύ της μοκέτας & της γιούτας, για λόγους λείας εμφάνισης της κάτω επιφάνειας. Στα Handtufted τώρα, μετά τη σταθεροποίηση των νημάτων του χαλιού, τοποθετείται ένα ύφασμα που καλύπτει το πίσω μέρος του ήδη γαλακτωμένου καμβά. Αυτό το ύφασμα προσφέρει αφενός επιπλέον προστασία στα σταθεροποιημένα νήματα, & αφετέρου καλαισθητική, ώστε να μην φαίνεται η πίσω πλευρά. Με την ίδια ακριβώς τεχνική παράγονται & τα Shaggy. Σε αρκετά Shaggy, για να είναι πιο εύκαμπτα, δεν μπαίνει το ύφασμα από πίσω, αλλά μια διαφανής κόλλα, ενώ τα νήματα “δένονται” σε κάθε πέρασμα στον καμβά. Αν & πιο καλαίσθητη, αυτή η μέθοδος παρουσιάζει μειωμένη αντοχή σε σχέση με εκείνη με ύφασμα από πίσω.
Τόσο τα Handtufted όσο & τα Shaggy χαρακτηρίζονται χειροποίητα Tufted (Handtufted), αφού για την κατασκευή τους χρησιμοποιείται εργαλείο χειρός ή, αν τα κρίνουμε αυστηρότερα, θα τα λέγαμε ημιχειροποίητα. Τα τελευταία χρόνια σε χώρες με ακριβά εργατικά χέρια, αλλά & υψηλή τεχνολογία, έχει αντικατασταθεί ο τεχνίτης με “Robbotics” που υφαίνουν, με οδηγίες από έναν υψηλής ακριβείας υπολογιστή. Το αποτέλεσμα ποιοτικά είναι καταπληκτικό, δεν παρουσιάζει κανένα από τα μικροπροβλήματα των Τufting γενικώς, αλλά οι τιμές είναι διπλάσιες ή τριπλάσιες των κλασσικών Handtufted.
Η αντοχή των Handtufted (όχι των Hi-tech) είναι ανάλογη με τις μοκέτες, που χρησιμοποιούνται ρελιασμένες σαν χαλιά. Απαιτείται μεγάλη προσοχή, με εξειδικευμένη γνώση για τον καθαρισμό τους & το αντίστοιχο στέγνωμα. Πρέπει αμέσως μετά το στέγνωμα να μαζεύεται. Η άσκοπη έκθεση στον ήλιο μετά το στέγνωμα, απορροφά την “υγρασία” από το γαλάκτωμα, το ξεραίνει, οπότε έχει σαν συνέπεια να το μετατρέπει “εις τα εξ ων συνετέθη”, δηλαδή στην πούδρα, που με υγρή ανάμειξη είχε γίνει γαλάκτωμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η πούδρα διαπερνά το πίσω ύφασμα & μένει στο πάτωμα. Τις ίδιες συνέπειες μπορεί να έχει & από άλλες αιτίες, όπως παντελής έλλειψη υγρασίας, ξερό περιβάλλον, υψηλή θερμοκρασία στο χώρο που είναι τοποθετημένο το χαλί, κακή φύλαξη, συντήρηση ή καθαρισμός, αλλά και, αν και σπανιότατα, πρόβλημα κατά την παραγωγή. Αυτό μπορεί να συμβεί είτε από λανθασμένη ανάμειξη του υλικού της κόλλας ή του latex, είτε από παραβίαση του πρωτοκόλλου της μεθόδου που ακολουθήθηκε στο χρόνο ή τη θερμοκρασία. Αυτό το πρόβλημα αποβολής της πούδρας, δεν αποτελεί βέβαια εμπόδιο στη χρηστικότητα του χαλιού αλλά απλά χρειάζεται κάποια πρόσθετη απασχόληση & συχνότερα σκούπισμα, όχι του χαλιού, αλλά του δαπέδου κάτω από το χαλί, που όμως με τον καιρό μειώνεται προοδευτικά, μέχρι να παύσει οριστικά ύστερα από κάποιο διάστημα. Η χρηστικότητα του χαλιού παραμένει συνεχής & το μικρό αυτό εγγενές πρόβλημα, παρά την ενδεχόμενη ταλαιπωρία που δημιουργεί, δεν μειώνει κατ’ ελάχιστο τα υπόλοιπα πλεονεκτήματά τους.
Τα Handtufted σκουπίζονται με ηλεκτρική σκούπα σε χαμηλή ένταση μια φορά κάθε τρεις έως τέσσερεις εβδομάδες. Περιοδικά, μία ή δύο φορές το χρόνο, μπορούμε να το φρεσκάρουμε, χρησιμοποιώντας διάλυμα λευκού ξυδιού σε νερό με σχέση 1 προς 5, με μια πολύ μαλακή βούρτσα. Το δίνουμε για στεγνό καθάρισμα σε ταπητοκαθαριστήριο κάθε 3 ή 4 χρόνια. Η συντήρηση ενός handtufted χαλιού πρέπει να επαφίεται αποκλειστικά στα ειδικά καθαριστήρια χαλιών. Επισημαίνεται ότι πρέπει να διαθέτουν ειδίκευση και εμπειρία σε αυτού του είδους τα χαλιά. Η συντήρηση και ο καθαρισμός των χειροποίητων χαλιών γίνεται με μεθόδους εντελώς διαφορετικές από εκείνες των χαλιών μηχανής. Πριν αναθέσετε τον καθαρισμό ενός χαλιού, θα πρέπει να λάβετε διαβεβαίωση ότι το χαλί σας θα καθαρισθεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Πολλές φορές η τεχνική απειρία και η επαγγελματική ανεπάρκεια καλύπτεται εκ των υστέρων από τη φθηνή και εύκολη δικαιολογία του ότι “φταίει το χαλί”. Αν δε βρείτε τον κατάλληλο τεχνίτη καθαρισμού χαλιών, ή το ανάλογο καθαριστήριο χαλιών με αξιόπιστη διαβεβαίωση, τότε αποτανθείτε σε εμάς. Θα σας λύσουμε το πρόβλημα.
