Symbolism ή Συμβολισμός Ο Πρόδρομος της Art Nouveau

Ο Συμβολισμός ή ως Symbolism ήταν αντίπαλος όρος του Post Impressionism. Ο Symbolism αλλά και ο Modernism ουδέποτε ήταν εύκολο να χειραγωγηθούν για την απ’ αυτές τις τάσεις καλυπτόμενη λογοτεχνία, αρχιτεκτονική, ή εικαστικά και άλλες τέχνες που τελικά τις επεξέτειναν σε άλλες εκτός της Γαλλίας χώρες. Ο Μοντερνισμός αποτελεί μια γενικότερη καλλιτεχνική έκφραση που καλύπτει μεγάλη χρονική περίοδο, ενώ αναμειγνύει την εποχή των Ανακαλύψεων με την εποχή του Διαφωτισμού εμπεριέχοντας έντονες επιρροές από την Γαλλική Επανάσταση. Ο Modernism  θεωρείται “ατόφιο” κομμάτι του Δυτικού Πολιτισμού, όπως διαμορφώθηκε μετά τις Σταυροφορίες και τον Δρόμο του Μεταξιού και τις επίδρασεις από την Εγγύς και Άπω Ανατολή που αναμοχλεύθηκαν με τις άλλες ιδέες και αρχές που προυπήρχαν και τον συμπλήρωσαν.

Ο Συμβολισμός που γεννήθηκε στην Γαλλία ήταν η αντίδραση ενάντια στον Νατουραλισμό και τον Ρεαλισμό, τα καλλιτεχνικά ρεύματα που προηγήθηκαν χρονικά και προσπάθησαν να συλλάβουν την πραγματικότητα με πιστό και “φωτογραφικό” τρόπο. Ο Συμβολισμός προέβαλε σε αντιπαράθεση την πνευματικότητα, την φαντασία και το όνειρο σαν κομμάτι της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο Συμβολισμός θεωρείται από πολλούς και επιβεβαιώνεται σαν ο πρόδρομος της Art Nouveau.

Για μας έχει σημασία γιατί στην λογοτεχνική του έκφανση, που πατέρας της θεωρείται ο Κάρολος Μπωντλαίρ με τα “Άνθη του Κακού”, (που τον ακολούθησαν οι Στεφάν Μαλλάρμε και Πωλ Βερλαίν), το 1886 ο φημισμένος διεθνώς Έλληνας ποιητής και λογοτέχνης Ζαν Μορέας ή Γιάννης Παπαδιαμαντόπουλος ήταν εκείνος που  παρουσίασε τα Μανιφέστα τους. Έτσι, ο Ζαν Μορεάς θεωρείται και καθιερώθηκε από τότε ως ένας βασικός εκφραστής του Symbolism στην ποίηση και στην λογοτεχνία.

Με το Μανιφέστο του Ζαν Μορέας ενεπνέυστηκαν πολλοί καλλιτέχνες, πάντοτε με μια μικρή δόση μυστικισμού αλλά και τις μεσαιωνικές ξεπερασμένες επιδράσεις, ενώ φιλοσοφικά ως εκφραστής του Symbolism μπορεί να θεωρηθεί ο Σοπενχάουερ. Εκτός από τον Μορέας και το στενό συνεργάτη του Πωλ Άνταμς, θεωρείται από πολλούς, ότι ο Όσκαρ Ουάιλντ εντάσσεται σε αυτό το καλλιτεχνικό κίνημα, γιατί μιμήθηκε την τάση αυτή στο “Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ”.

Επίσης, αν και σε ετερόκκλητες οπτικές των έργων τους στις εικαστικές τέχνες εκφραστές του Symbolism ήταν ο Μόρω, ο Μόνκ και ο Μπάικλιν μαζί με πολλούς Ρώσους ζωγράφους, ενώ στην γλυπτική ο Ρόντεν θεωρείται ο απόλυτα πιστός του Symbolism. Στην αρχιτεκτονική ο Symbolism ανέδειξε μια νέα τάση αρκετά διαφοροποιημένη από τις προηγούμενες, που αποτέλεσε την βάση για τις δομικές αλλαγές που ακολούθησαν. Ο Symbolism είχε επίσης κάποιες επιρροές στην μουσική. Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ θεωρείτο ο εκφραστής του Συμβολισμού για την μουσική. Επιπλέον, η αισθητική του Symbolism είχε επιρροές και βαθειά επίδραση στα έργα του Κλώντ Ντεμπισύ.

Στην υφαντουργία-ταπητουργία το καλλιτεχνικό κίνημα του Συμβολισμού έπαιξε ρόλο σαν πρόδρομος της Art Nouveau και μέσω αυτής είχε την γνωστή και σοβαρή επιρροή, γενικότερα στην Παγκόσμια οικιακή ταπητουργία. Πρώτος αποδέκτης των επιρροών αυτών του Symbolism, ήταν η Ευρωπαική οικοτεχνική ταπητουργία, με ανάλογες αλλαγές στην σχεδίαση των προιόντων της. Οι φυλές των χωρών της Ανατολής που ασχολούνταν με τα χειροποίητα χαλιά, υποχρεώθηκαν κάτω από την διαμορφωμένη τάση και ζήτηση να προσαρμόσουν έστω και ανεπαίσθητα τα σχέδιά τους.