Ο Ρομαντισμός ή Romanticism ήταν ένα καλλιτεχνικό, λογοτεχνικό, μουσικό και διανοητικό κίνημα, που ξεκίνησε στην Βρετανία προς το τέλος του 18ου αιώνα από όπου εξαπλώθηκε αρχικά στην Γερμανία, Γαλλία, Ισπανία για να καλύψει τελικά όλη την Ευρώπη. Στις περισσότερες περιοχές έφτασε στην ακμή του μεταξύ του 1800 και 1850. Ξεκίνησε από την λογοτεχνία και στην συνέχεια κατέκτησε την μουσική και τις εικαστικές τέχνες. Υπήρξε το εμπόδιο στην εξέλιξη της τεχνικής ή τεχνολογικής “επιστήμης” της εποχής.

Ο ρομαντισμός έδωσε έμφαση στο συναίσθημα και τον ατομικισμό στην έμπνευση όλων των παλαιών και φυσικών, με προτίμηση στο μεσαίωνα από τα αρχαιότερα κλασσικά χρόνια. Ήταν εν μέρει μια αντίδραση στην βιομηχανική Επανάσταση, στους αριστοκρατικούς και κοινωνικούς κανόνες της περιόδου του Διαφωτισμού και του επιστημονικού ορθολογισμού της φύσης, ως όλων αυτών συστατικών κάθε επερχόμενου νεωτερισμού. Ήταν η μάχη του συναισθήματος με την λογική που επέβαλε η σύγχρονη για εκείνη την εποχή επιστήμη. Ήταν η συντηρητική αντίδραση σε κάθε νέο. Ήταν μια πεποίθηση απόλυτα βασισμένη στην συντηρητική άποψη, που στηρίζεται στις επιβεβαιωμένες εμπειρίες του παρελθόντος, απορρίπτοντας κάθε νέα ή νεωτερίστικη άποψη πριν ακόμα παρουσιαστεί και την γνωρίσει.

Ο ρομαντισμός, δεμένος σφικτά, με το παλιό, ουσιαστικά με την παράδοση, μπορούμε με μια ίσως ελευθεριότητα, να τον κατατάξουμε ότι ήταν μαζί με τις επιρροές από τις Σταυροφορίες και αργότερα από τον “Δρόμο του μεταξιού”, που καθιέρωσε αντίστοιχα τον σχεδιασμό στην υφαντουργία και στην ταπητουργική. Τόσο στην Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα όσο και αργότερα αλλά πριν την ακμή του 1850 για τα χαλιά της Ανατολής, ο ρομαντισμός κυριάρχησε στην υφαντουργία-ταπητουργία είτε σε “νηπιακό” βιομηχανικό ή χειρονακτικό επίπεδο. Πρακτικά στην οικιακή ταπητουργία που από φύση και θέση, ήταν και είναι προσδεδεμένη στην παράδοση, την περιόρισε στο να συνεχίσει εντελώς αυστηρά με τις μέχρι τότε υπάρχουσες εμπειρίες σε τεχνικό αλλά και πολιτιστικό επίπεδο. Έτσι η περίοδος του ρομαντισμού στα χαλιά καθορίζεται από μια αγκύλωση στο παρελθόν με απραξία και ακινησία σε όλους τους σχετικούς τομείς.

Και βέβαια η επιρροή αυτή στην οικιακή ουσιαστικά ταπητουργία, καθίσταται εξαιρετικά ασήμαντη δίπλα στις τεράστιες επιρροές του ρομαντισμού, στα δρώμενα για το σύνολο του κοινωνικού και πολιτικού φάσματος της εποχής. Παρά την οπισθοδρόμηση από τις επιστήμες και τις τεχνολογικές εξελίξεις και κυρίως τις ανατροπές στις κυκλοφορούσες δοξασίες της εποχής, ο ρομαντισμός τροφοδότησε την μουσική, τα εικαστικά, την λογοτεχνία και την γενικότερη διανόηση με “ογκόλιθους” που κυριάρχησαν και κυριαρχούν μέχρι τις μέρες μας χωρίς να ξεπεραστούν. Άρα, ο ρομαντισμός ζει και βασιλεύει ακόμα και σήμερα. Ο ρομαντισμός είναι εκείνος που έδωσε έναν Μπετόβεν, έναν Σοπέν, έναν Βάγκνερ στην μουσική μαζί με πολλούς άλλους, ή έναν Ντελακρουά, έναν Γκόγκα, έναν Φρίντριχ στη ζωγραφική, ενώ στην λογοτεχνία έδωσε έναν Βίκτωρα Ουγκώ, έναν Αλέξανδρο Δουμά, έναν Γκαίτε έναν Λόρδο Βύρωνα και έναν Πέρσι Σέλει.

Όμως και η υψηλή διανόηση και η αριστουργηματική τέχνη, έχουν ανάγκη από τα πρακτικά και ταπεινά δημιουργήματα της ταπητουργίας για να πλαισιώσουν την ζωή τους, έστω στα περιοριστικά πλαίσια μιας παραγωγής, σε αντίθεση με την αχαλίνωτη ελευθερία του καλλιτέχνη κάθε κλάδου, οποιασδήποτε επιλογής του και στον τρόπο που την αντιμετωπίζει. Ειδικά, ο αυτοσχεδιασμός στην παραγωγή των δημιουργών των χειροποίητων χαλιών αλλά και ο διαφορετικός τρόπος ζωής στην Ανατολή, υπήρξαν μέσω των Σταυροφοριών και του “Δρόμου του μεταξιού” ένα καθοριστικό πρότυπο. Με βάση αυτό το πρότυπο και σε συνδυασμό με την κλασική μόρφωσή τους και την περιρρέουσα διανόηση της Ευρώπης οι Δυτικοί καλλιτέχνες και διανοητές κατάφεραν να δημιουργήσουν τα μοναδικά, αθάνατα αριστουργήματα της τέχνης και των γραμμάτων στην περίοδο του ρομαντισμού, αν και όλα εμπεριέχουν ένα υποκρυπτόμενο “άρωμα” Ανατολής.