Η διεθνής λέξη “nomad” προέρχεται από την ελληνική λέξη νόμος, νομός, νομή, νομάς. Η αντίστοιχη περσική για τους νομάδες είναι ‘’Ashayer”. Με την λέξη αυτή αναφέρονται ουσιαστικά στο περιβάλλον γύρω από τον ιδιότυπο τρόπο ζωής τους, δηλαδή στις ερήμους, τα πέτρινα βουνά, και τις ξηραμένες εκτάσεις, που στον αχανή ορίζοντα δεν βλέπεις τίποτα, παρά την σκληρότητα της γης και τον συνήθως άγριο ουρανό με βροχές και καταιγίδες. Αυτό το άγριο περιβάλλον και ο κίνδυνος, από άλλους που ενδεχομένως θα επιβουλεύονταν το όποιο φτωχό βιός τους, τους καθόρισε διαχρονικά σαν ικανούς πολεμιστές, ίσως και πολεμοχαρείς.

Αυτοί οι σκληροτράχηλοι πολεμιστές, ήταν εκείνοι που επαναστάτησαν και κυρίως πέτυχαν το 1905 την έστω μικρή συνταγματική μεταρρύθμιση στην Περσία. Οι ίδιοι αντιμετώπισαν, πολεμώντας κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, τους Ρώσους και αντιστάθηκαν αργότερα στην καταπίεση της Ιρανικής κυβέρνησης. Και αυτό γιατί υπάρχουν πολλές εθνολογικές διαφορές και μεταξύ των διαφόρων ετερογενών νομάδικων φυλών, αλλά κυρίως και γενικώς όλων των νομάδων και της εκάστοτε κυβέρνησης της Περσίας.

 

Η ζωή τους είναι μια συνεχής περιπλάνηση, ένας αρχέγονος τρόπος ζωής, που παραπέμπει σε εποχές πολλών αιώνων προ Χριστού.Τα κοπάδια αιγοπροβάτων που συνοδεύουν, τους παρέχουν, πέραν των γαλακτοκομικών και του κρέατος, άφθονο μαλλί, απαραίτητη πρώτη ύλη για την παραγωγή, έστω και με τα πρωτόγονα μέσα που διαθέτουν χειροποίητων χαλιών. Μέσα από τα χαλιά εκφράζουν όλη την κρυμμένη καλλιτεχνική τους έφεση, δημιουργώντας κυριολεκτικά αριστουργήματα ταπητουργικής τέχνης. Είναι απίστευτο, πως αυτοί οι απλοϊκοί νομάδες, έχουν μια τόσο υψηλού επιπέδου καλαισθητική, στα χρώματα και στους συνδυασμούς τους, που την ζηλεύουν, μη μπορώντας να την προσεγγίσουν, διάσημοι διεθνώς και ιδιαίτερα ακριβοπληρωμένοι επώνυμοι designers.

 

 

Οι νομάδες της Περσίας, πλησίαζαν πριν το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο το ήμισυ του Περσικού πληθυσμού. Σήμερα στο Ιράν, εναπόμειναν μόλις δύο εκατομμύρια νομάδες που αντιστέκονται, ή προσπαθούν να αντισταθούν στα θέλγητρα της σύγχρονης ζωής και στα προνόμια που προσφέρονται από την κυβέρνηση, για να εγκατασταθούν στις πόλεις και να “απολαμβάνουν” τις σημερινές ανέσεις. Αυτοί οι ελάχιστοι εναπομείναντες, προέρχονται από διάφορες φυλές Τουρκμένικης, Εφσαρικής και Κουρδικής καταγωγής και είναι εκείνοι που μοναδικά συνεχίζουν να ασχολούνται ακόμη και σήμερα με την παραγωγή αυτών των καταπληκτικών νομάδικων χαλιών.

 

Περίοπτη θέση έχουν και ξεχωρίζουν, ως εντελώς ιδιαίτερα τα χαλιά της φυλής Gasghai και ειδικά εκείνα που τελειοποιούνται στην μικρή πόλη Abadeh. Είναι γεγονός, ότι νομοτελειακά στις επόμενες δεκαετίες, δεν θα υπάρχουν πλέον νομάδες, γιατί όπως οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ήδη απόλυτα αστικοποιηθεί και προσαρμοστεί στον εκεί σύγχρονο τρόπο ζωής. Έχουν εγκαταλείψει εντελώς τον αρχέγονο πατροπαράδοτο, αλλά με πολλές ταλαιπωρίες και δυσκολίες τρόπο ζωής, που ακολουθούσαν πιστά για αιώνες. Αυτόν τον αρχέγονο τρόπο ζωής, που περιλάμβανε υποχρεωτικά, με τελετουργική συνέπεια και θρησκευτική ευλάβεια, την παραγωγή των χειροποίητων χαλιών σαν αναπόσπαστο κομμάτι της ιδιόμορφής ζωής τους.

 

Αυτό σημαίνει, ότι τα νομάδικα χαλιά, λόγω της εξαιρετικά μικρής πλέον μελλοντικής παραγωγής, θα αποκτήσουν πολύ μεγαλύτερη αξία, αφού θα καταστούν δυσεύρετα, συλλεκτικά και σπάνια. Άλλωστε, είναι σχεδόν τα μόνα χαλιά στα οποία παραμένουν αναλλοίωτες όλες οι επεξεργασίες απόλυτα αγνές, πεισματικά χωρίς την εμπλοκή χημείας, παρότι η χρησιμοποίησή της και θα επιτάχυνε την παραγωγή και θα μείωνε θεαματικά το κόστος. Τα ανόθευτα νομάδικα χαλιά, είναι πάντα ως εκ της φύσεως τους απόλυτα βιολογικά (organic carpets).

Σχετικό άρθρο: BAKHTIARI – Η αρχαία Περσική φυλή των Fars.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ