Ένα καλλιτεχνικό κίνημα μικρής διάρκειας (1905-1908) αλλά μεγάλης ακτινοβολίας, στα πρώτα επαναστατικά κινήματα στην ζωγραφική και με απρόβλεπτα τεράστια επίπτωση στην εξέλιξη της τέχνης του 20ου αιώνα και πέραν της ζωγραφικής. Ο όρος προέρχεται από τον Λουίζ Βοζέλ, όταν βρέθηκε σε μια έκθεση, όπου συμμετείχαν κυρίως νέοι ανατρεπτικοί καλλιτέχνες, εκφραστές μιας νέας “προκλητικής” ζωγραφικής και βλέποντας ανάμεσά τους ένα έργο του Donatelo αναγεννησιακού ύφους, κραύγασε την φράση τι δουλειά έχει ο Donatelo ανάμεσα σε αυτά τα αγρίμια (Fauve = αγρίμι). Έτσι, οι ζωγράφοι και οι τάσεις τους απέκτησαν το όνομά τους. Η τάση αυτή, ενώ θεωρήθηκε ένα απόλυτα οργανωμένο κίνημα με εντελώς οριοθετημένους στόχους και επιδιώξεις, από την άλλη αναπτύχθηκε και κυριάρχησε αυθόρμητα, παρορμητικά, συγκυριακά και αυτοσχεδιαστικά και μακρυά από κάθε πρόγραμμα και προετοιμασία.

Ήταν η τάση που εξέπεμπε μια αγνή, αυθόρμητη, χωρίς κανόνες, νεανική εκδήλωση πάθους, που χωρίς καλά-καλά να ξέρουν, θέλησαν να μεταφέρουν αυτό το τολμηρό, προκλητικό , νεανικό καλλιτεχνικό σφρίγος τους στον “μουσαμά”. Μια τεράστια “παρακαταθήκη” καλασθητικής και αισθήσεων, μεταμορφώνονταν σε μια εντελώς απρόβλεπτη και αναπάντεχη έκρηξη της ανάγκης για εξωστρέφεια από τους ασφυκτικούς κανόνες αυτών των νέων παθιασμένων καλλιτεχνών. Η φρεσκάδα της νεότητας, παράγει τόλμη και σιγουριά στην προσπάθεια να διώξει όλες τις προηγούμενες εμπειρίες, και να αναπτύξει την αχαλίνωτη ρήξη για αναπαραγωγή της παρόρμησης και του αυθορμητισμού. Χρώματα στα χρώματα και ανακατεμένα και πάλι με χρώματα για να μετατρέψουν το αυθόρμητο ποίημα σε χρωματιστή εικαστική έκφραση. Η ομάδα των Φοβιστών λειτουργεί στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι της εποχής, σαν μια εξέγερση χωρίς καθοδηγητές, χωρίς ακριβείς στόχους, χωρίς τα προκαθορισμένα όρια για την τέχνη. Τότε ξεπετιέται το περίφημο “Art has no rules”.

Δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι η ομάδα των Φοβιστών βασίστηκε όπως λέγεται στην καλλιτεχνική θεώρηση του Πωλ Γκογκέν, ότι ο ζωγράφος έχει το δικαίωμα να φαντάζεται ότι τα φύλλα των δέντρων είναι κίτρινα και να τα ζωγραφίζει κίτρινα. Γι αυτό το λόγο στα έργα τους κυριαρχεί απόλυτα το έντονο χρώμα με έντονες αντιθέσεις, πολλές φορές σκοτεινά χρώματα, με προτίμηση στο κόκκινο σε απλές γραμμές και κάποτε ακροθιγώς παραμορφωμένες. Στην τεχνοτροπία τους είχε σοβαρή επίδραση εκτός από τον Γκογκέν και ο Βαν Γκονγκ. Με κύριο εκφραστή τον Matiss και τους πολλούς άλλους παθιασμένους νέους που τον ακολούθησαν, δημιούργησαν ένα νέο κίνημα αποκλειστικά από νέους, εντελώς αυτόνομο και αυθύπαρκτο, προιόν μιας παρόρμησης, μέσα από μια διάσπαρτη ποικιλομορφία στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, που τελικά πέτυχε απόλυτα. Ο Matiss μαζί με άλλους Φωβιστές δημιουργούν μια παράφορη ζωγραφική, μέσα από την ευτυχία της ακαταπίεστης ύπαρξής τους και εντελώς υποκειμενικά, στους ενστικτώδεις νόμους της αρμονίας των χρωμάτων, μακρυά από επιστημονικούς και παραδοσιακά οριοθετημένους κανόνες.

Θεωρούν ήδη ξεπερασμένο τον Ιμπρεσσιονισμό, παρόλο που συνεχίζεται η δύσπιστη αντιμετώπισή του από τον κοινό και ο σκεπτικισμός από τους κριτικούς και δημιουργούν μια νέα ζωγραφική με κυρίαρχο το χρώμα ως το πλέον σημαντικό, μια καθαρή ζωγραφική που αποτελεί αυτοσκοπό μέσα από τον αυτοσχεδιασμό τους. Η ομάδα των πρώτων Φοβιστών ήταν μαθητές της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού και ειδικά του Γκουστάβ Μορώ, μέσα στους οποίους εκτός από τον “αρχηγό” Άνρι Ματτίς, ήταν ο Αντρέ Νεραίν και ο Ζώρζ Μπράκ, ο οποίος στην συνέχεια μεταπήδησε στο κίνημα του Κυβισμού, και να αποτελέσει μια κεντρική εκπροσώπησή του μαζί με τον Picasso. Ο Gustave Moreau ήταν ουσιαστικά ο εμπνευστής ή ο “δάσκαλος” της διέγερσης του κινήματος, αμφιλεγόμενος καθηγητής της Ecole des Beaux Arts και symbolistic painter που δίδαξε στους Matisse, Murquet, Manguin, Rounault και Camoin το 1890, προβαλλόμενος αρχικά από τους κριτικούς ως ο αρχηγός της φιλοσοφικής ομάδας μέχρι να αναγνωρισθεί ως αρχηγός ο Matisse to 1904.

Τελικά οι Φωβιστές ευτύχησαν να παρουσιασθούν μόνο σε τρεις εκθέσεις, με επιπλέον έργα από τον Robert Deborne, Albert Marquet, Charles Camoin, Louis Vailat, Jean Puy, Maurice de Viaminck, Henry Manguin, Raoul Dufy, Othon Friesz, Georges Rouault, Jean Metzinger και Kees Van Dongen. Παρά το βραχύβιο της ακμής των Φωβιστών, κατάφεραν με τα έντονα χρώματα να επηρεάσουν την Αρχιτεκτονική, αλλά κυρίως την γραφιστική και τους σχεδιασμούς των υφασμάτων, και τελικά την μόδα.

Έτσι τα έντονα χρώματα, αλλάζοντας τα φυσικά, έδωσαν την δυνατότητα στους γραφίστες για μια απεριόριστη ελευθερία. Επίσης, είναι η εποχή που στα χρώματα κτιρίων, τολμούνται “έξαλλες” αλλαγές από τα συνηθισμένα. Ταυτόχρονα ο σχεδιασμός των υφασμάτων ειδικά των εμπριμέ με έντονα χρώματα, επηρεάζει τα ρούχα, αλλά και τα υφαντουργικά σπιτιού με χρωματικές μεταμορφώσεις στις στόφες των επίπλων και έντονα χρώματα στις κουρτίνες. Την ίδια εποχή στα χαλιά, κάνουν την εμφάνισή τους (στα πρώτα που παράγονται κάπως “βιομηχανικά”στην Φλάντρα και στην Νορμανδία) τα πολύ ζωηρά απίθανα χρώματα. Βέβαια το βραχύβιο του κινήματος, δεν πρόλαβε να επηρεάσει αντίστοιχα τα χειροποίητα χαλιά στην Ανατολή, με δεδομένη και την εξαιρετικά καθυστερημένη επικοινωνία της εποχής.