Art Nouveau – Luigi Collani

Art Nouveau-Luigi Colani-Χειροποίητο Χαλί

Είναι ίσως περίεργο, ένας product designer-engineer, ένας τεχνικός με στενά τεχνοκρατικές αξίες και πρότυπα, ένας πρακτικός άνθρωπος των θετικών επιστημών, να είναι ταυτόχρονα εμμονικός λάτρης της Art Nouveau και μάλιστα στην εντελώς ρομαντική της διάσταση. Αναφερόμαστε στον μεγάλο Γερμανό σχεδιαστή-μηχανικό Luigi Colani (1928-2019) ο οποίος ήταν εκείνος που σχεδίασε πρώτος τις πόρτες των σπορ αυτοκινήτων που ανοίγουν προς τα πάνω και σήμερα πρωταγωνιστούν στα ηλεκτρικά Tesla. Επίσης, σχεδίασε μια σειρά από αεροπλάνα, βαγόνια και αμαξοστοιχίες, μοναδικά αυτοκίνητα, ειδικά για “αστέρες” του Χόλυγουντ ή για σείχιδες των πετρελαίων, καθώς και πολλά άλλα αντικείμενα.

Τιμήθηκε πολλαπλά από το Γερμανικό κράτος και από άλλες κυβερνήσεις και οργανισμούς. Μια από τις τιμητικές διακρίσεις ήταν από τον Δήμο της Καρλσρούης, όπου και κατοικούσε τα περισσότερα από τα τελευταία χρόνια του, με την παραχώρηση κοντά στο επιβλητικό κτίριο που στεγάζεται το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας στο κεντρικότερο σημείο της πόλης, ένα παραδοσιακό και μεγαλοπρεπές ακίνητο για να στεγάσει την μόνιμη έκθεση του έργου του διαχρονικά. Στο μεγαλοπρεπές αυτό Μουσείο, φιλοξενήθηκαν πολλά αεροπλάνα, αυτοκίνητα και άλλα αντικείμενα εμπνεύσεως και αναπτύξεως του Luigi Colani που παραμένουν για να υπενθυμίζουν την μεγάλη εμβέλεια των σχεδίων του, που εφαρμόστηκαν με επιτυχία σε παγκόσμια κλίμακα.

Δεν πρέπει να παραλείψουμε, ότι είχαμε την απόλυτη ηθική ικανοποίηση και τιμή, γιατί με τις συνεχείς προσπάθειές μας συντελέσαμε αποτελεσματικά στην επίτευξη συνεργασίας του “δύσκολου” Luigi Colani με τον τότε ισχυρότατο και μεγαλύτερο εισαγωγικό οίκο χειροποίητων χαλιών στην Ευρώπη. Επειδή ο οίκος αυτός δεν είχε προηγούμενες ανάλογες συμπράξεις με καλλιτέχνες υπήρχαν σοβαρές ενστάνσεις τους στο κλείσιμο της συμφωνίας. Τελικά, βοήθησε βέβαια και το γεγονός, ότι έδρα του οίκου ήταν επίσης η Καρλσρούη και αυτή η κατά κάποιο τρόπο γειτνίαση και κυρίως ο επισήμως τιμώμενος από την ίδια την πόλη Colani, διευκόλυναν τελικά την σύγκλιση. Έτσι, με την συνεργασία αυτή και επιπλέον με την προσωπική φροντίδα και συμμετοχή μας αναπτύχθηκε μια πραγματικά αξιόπιστη παραγωγή H/T χειροποίητων χαλιών στην Ινδία για λογαριασμό του γερμανικού οίκου. Εμείς, περιοριστήκαμε στο να διατηρήσουμε τον ποιοτικό έλεγχο της παραγωγής, ώστε να παραμείνει στο υψηλό επίπεδο που απαιτούσε ο Colani και εμείς είχαμε εγγυηθεί, όντας “ποιοτικά υπόλογοι” απέναντί του.

Η ποιοτικά αξιόπιστη αυτή παραγωγή χρησιμοποίησε αποκλειστικά σχέδια του Colani. Τα χειροποίητα χαλιά με τα σχέδια αυτά του Colani αποτέλεσαν μια σοβαρή και εκτεταμένη συλλογή που πέραν από την παρουσίασή της στην Ευρώπη είχε μεγάλη ζήτηση από Αμερική, Ιαπωνία, Αυστραλία και Κίνα, όπου έγιναν μεγάλες εξαγωγές. Ήταν τόσο μεγάλη η παγκόσμια ανταπόκριση στα χαλιά με σχέδια του Colani, ώστε του ζητήθηκε επίμονα η επανάληψη, κάτι όμως που εκείνος αρνήθηκε, θεωρώντας ότι ο “πολλαπλασιασμός” τους θα μείωνε την αξία τους. Τελικά, με την παραγωγή των χαλιών να ξεκινά το 2000 και να κρατήσει ένα χρόνο, μόλις λίγους μήνες μετά την ολοκήρωσή της, δεν υπήρχε ούτε ένα χαλί σαν απόθεμα στις επιχειρήσεις χαλιών ανά τον κόσμο, που είχαν επενδύσει στην συλλογή Colani.

Όλα τα σχέδια για τα χειροποίητα χαλιά του Colani ήταν αποκλειστικά και μόνο εμπνευσμένα από την Art Nouveau, την οποία αντιπροσώπευαν με ακριβή πιστότητα, αν και παρέκλιναν σε μια ιδιόμορφα, κάπως περισσότερο αφηρημένη τάση. Για τον Luigi Colani, παρά το γεγονός ότι γεννήθηκε στο Βερολίνο σε μια εποχή που η Art Nouveau ανήκε στο παρελθόν ανεπιστρεπτί και μεγάλωσε όταν άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα κυριαρχούσαν στην Γερμανία και στην Ευρώπη, εκείνος την θεωρούσε “κορωνίδα” όλων των άλλων αντίστοιχων τάσεων, ρευμάτων ή κινημάτων που συνυπήρξαν  ή προηγήθηκαν ή την ακολούθησαν. Επίσης, παρά το γεγονός ότι το χαρακτηριστικό των σχεδίων του Colani ως product designer υποχρεωτικά ήταν βασισμένα σε πρακτικές λύσεις, όπως η δική του “βιοδυναμική”, στηριγμένη στην απόλυτη εργονομία, εκείνος όμως ήταν φανατικός λάτρης από καλλιτεχνική οπτική της Art Nouveau. Πίστευε, ότι τα σχέδιά του για αεροπλάνα κ.λ.π. ήταν ουσιαστικά η “αναγκαστική προσγείωσή” του από τον όποιο ρομαντισμό της Art Nouveau, που τον διακατείχε συναισθηματικά σε όλη την ζωή του.

Στο Μουσείο του στην Καρλσρούη, όπου όσο ζούσε βρισκόταν ανελλιπώς καθημερινά, ανταποκρινόμενος στην τιμή που του είχε “απονεμηθεί”, είναι γεγονός ότι η αγάπη του για την Art Nouveau ήταν διάχυτη. Στο σημείο που συνήθως καθόνταν περιτριγυριζόνταν από “καθαρόαιμα” καθημερινά αντικείμενα αυθεντικά της Art Nouveau ή με έντονη την επιρροή τους, από αυτήν. Διακήρυττε αστειευόμενος και αυτοσαρκαζόμενος σε μορφή ευφυολογήματος για τις μεγάλες αγάπες της ζωής του χαρακτηριστικά: Μετά την “ατέλειωτη” αγάπη του για την κινέζα σύζυγό του, και δεύτερη την αγάπη του για τα γλυκά από τον “Christian” του Στρασβούργου, η τρίτη και μεγαλύτερη αγάπη του είναι η Art Nouveau, που όμως τελικά καλύπτει ολοκληρωτικά και τις άλλες δύο αλλά και την ζωή του όλη. Θεωρούσε, ότι αν δεν ήταν και μηχανικός κάτι που όταν ήταν νεαρός συμπτωματικά τον έστρεψε στην κατασκευάστρια αεροπλάνων Macdonald Douglas στην Καλιφόρνια, σίγουρα θα είχε γίνει εικαστικός της Art Nouveau.